O bogatstvu, otmenosti i učenosti Novosađana na prekretnici 19. i 20. veka, kada je umetnički pravac secesija iz bečkog dvora stigao u Srpsku Atinu, svedoče brojna zdanja, koja su i danas zadržala prvobitni izgled, ali i predmeti iz svakodnevnog života građanskih porodica.Najviše vidljiva u arhitekturi grada, secesija je izvršila veliki uticaj na primenjenu i likovnu umetnost, štamparstvo i izdavačku delatnost, fotografiju i proizvodnju razglednica, a njen duh se osećao i u muzici, modi...
Originalne planove palata, fotografije, razglednice, slike, pokućstvo i odeća, viši kustos Ljiljana Lazić okupila je izložbom “Secesija u Novom Sadu” u Zbirci strane umetnosti Muzeja grada.
- Eksponati su zaostavština porodica Latinčić, Vučetić, Kisinger, Vinkle i drugih imućnih Novosađana - objašnjava Ljiljana Lazić.
- Zahvaljujući jakim kulturnim i trgovinskim vezama sa evropskim metropolama, ali i bogatstvu stanovnika, u grad su uvek stizale velike količine raskošnih upotrebnih predmeta.
Tokom prve decenije 20. veka, u stilu secesije izgrađene su stambene palate porodica Manart, Vinkle i Adamović, Sinagoga, Gradska bolnica, Jodna banja... U arhitekturu su uvedeni beton, staklo, kovano gvožđe i keramika, a fasade su oživljene maštovitim detaljima.
Stočići, stolice, paravani, gramofon i drugi sačuvani stari novosadski enterijeri izrađeni u Nemačkoj, Mađarskoj i Francuskoj, svedoče da je vladala izvesna mešavina istoricizma i secesije. Domaći proizvođači nameštaja Menrat i Dusing javljaju se kasnije, kao i Dragutin Inkinostri, koji u svojim radovima spaja srpske nacionalne motive sa bečkom secesijom.
- Tih godina i fotografije i razglednice doživljavaju svoje zlatno doba - nastavlja autorka izložbe pokazujući kameru koju je Albert Ajnštajn poklonio svom tastu, ocu Mileve Marić. - Radilo je više od deset profesionalnih ateljea, koja su držali Johan Rehincer, Josif Siter, Deže Vajda, Aleksandar Grujić, Panta Jovanović i mnogi drugi.
Razglednice su štampane u inostranstvu, ali su ih slikali domaći fotografi. Na medaljonkama, panoramskim i harmonika razglednicama i dalje je sačuvana prepiska, a sakupljanje i slaganje dopisnica u specijalne albume bio je prvi građanski hobi.
Kako su se nosile bogate Novosađanke pokazuje slika Nevene Jovanović, nećake Jovana Jovanovića Zmaja, u dugačkoj roze čipkanoj haljini, fotografisana u ateljeu Deže Vajde. Dame izlazak na korzo nisu mogle zamisliti bez šešira, suncobrana, čipkastih i pernatih lepeza, kopči i broševa za haljine.
- Secesija se pojavila u vremenu velikih promena u kulturnom i društvenom životu. Kao suptilna veza između dva veka, ovaj poslednji “buržoaski” stil postao je prvi vesnik modernog Novog Sada - zaključuje Ljiljana Lazić.
SRPSKI LAJPCIG
Početkom 20. veka u Novom Sadu desio se i procvat štamparstva, te je često nazivan “srpski Lajpcig”. Knjige, dnevne novine i časopise štampali su Arsa Teodorović, Đorđe Ivković, braća Popović. Klišei su preuzimani iz secesijske tradicije, a naslovna strana novina prilagođavana je secesijskoj tradiciji.
OTPOR
Najuočljiviji otpori secesiji bili su u slikarstvu i vajarstvu, gde je očekivana stilska evolucija izostala, a akademski realizam i dalje je vladao kao vodeći stil građanske klase. Generaciji novosadskih umetnika koja je stasala u prvim decenijama 20. veka pripadali su Anastas Bacarić, Kosta Jorgović, Jovan Kešenski, Ljubiša Milutinović...
Originalne planove palata, fotografije, razglednice, slike, pokućstvo i odeća, viši kustos Ljiljana Lazić okupila je izložbom “Secesija u Novom Sadu” u Zbirci strane umetnosti Muzeja grada.
- Eksponati su zaostavština porodica Latinčić, Vučetić, Kisinger, Vinkle i drugih imućnih Novosađana - objašnjava Ljiljana Lazić.
- Zahvaljujući jakim kulturnim i trgovinskim vezama sa evropskim metropolama, ali i bogatstvu stanovnika, u grad su uvek stizale velike količine raskošnih upotrebnih predmeta.
Tokom prve decenije 20. veka, u stilu secesije izgrađene su stambene palate porodica Manart, Vinkle i Adamović, Sinagoga, Gradska bolnica, Jodna banja... U arhitekturu su uvedeni beton, staklo, kovano gvožđe i keramika, a fasade su oživljene maštovitim detaljima.
Stočići, stolice, paravani, gramofon i drugi sačuvani stari novosadski enterijeri izrađeni u Nemačkoj, Mađarskoj i Francuskoj, svedoče da je vladala izvesna mešavina istoricizma i secesije. Domaći proizvođači nameštaja Menrat i Dusing javljaju se kasnije, kao i Dragutin Inkinostri, koji u svojim radovima spaja srpske nacionalne motive sa bečkom secesijom.
- Tih godina i fotografije i razglednice doživljavaju svoje zlatno doba - nastavlja autorka izložbe pokazujući kameru koju je Albert Ajnštajn poklonio svom tastu, ocu Mileve Marić. - Radilo je više od deset profesionalnih ateljea, koja su držali Johan Rehincer, Josif Siter, Deže Vajda, Aleksandar Grujić, Panta Jovanović i mnogi drugi.
Razglednice su štampane u inostranstvu, ali su ih slikali domaći fotografi. Na medaljonkama, panoramskim i harmonika razglednicama i dalje je sačuvana prepiska, a sakupljanje i slaganje dopisnica u specijalne albume bio je prvi građanski hobi.
Kako su se nosile bogate Novosađanke pokazuje slika Nevene Jovanović, nećake Jovana Jovanovića Zmaja, u dugačkoj roze čipkanoj haljini, fotografisana u ateljeu Deže Vajde. Dame izlazak na korzo nisu mogle zamisliti bez šešira, suncobrana, čipkastih i pernatih lepeza, kopči i broševa za haljine.
- Secesija se pojavila u vremenu velikih promena u kulturnom i društvenom životu. Kao suptilna veza između dva veka, ovaj poslednji “buržoaski” stil postao je prvi vesnik modernog Novog Sada - zaključuje Ljiljana Lazić.
SRPSKI LAJPCIG
Početkom 20. veka u Novom Sadu desio se i procvat štamparstva, te je često nazivan “srpski Lajpcig”. Knjige, dnevne novine i časopise štampali su Arsa Teodorović, Đorđe Ivković, braća Popović. Klišei su preuzimani iz secesijske tradicije, a naslovna strana novina prilagođavana je secesijskoj tradiciji.
OTPOR
Najuočljiviji otpori secesiji bili su u slikarstvu i vajarstvu, gde je očekivana stilska evolucija izostala, a akademski realizam i dalje je vladao kao vodeći stil građanske klase. Generaciji novosadskih umetnika koja je stasala u prvim decenijama 20. veka pripadali su Anastas Bacarić, Kosta Jorgović, Jovan Kešenski, Ljubiša Milutinović...
Нема коментара:
Постави коментар