7. новембар 2010.

Dani Feliksa Kanica

Prvi pomen zaboravljenog Gamzigrada - danas Feliks Romulijane, pod zaštitom Uneska - za koji je Feliks Kanic (1829-1904) pretpostavio da je rimski vojni logor, bio je samo jedan od putokaza kojim su u drugoj polovini 20. veka krenuli naši arheolozi otkrivajući carsku prošlost na tlu današnje Srbije.

Izložba u Narodnom muzeju posvećena ovom putopiscu, arheologu, etnologu, sjajnom crtaču i jednom od najvećih poznavalaca jugoistočne Evrope otkriva tek deo njegovog obimnog opusa. Kanic je studirao umetnost na Bečkom univerzitetu. Najpre se bavio muzikom, a onda slikarstvom, a od 1858. putovao po južnoslovenskim teritorijama - Dalmaciji, Hercegovini, Crnoj Gori, Srbiji...

Posebno je pažljivo beležio arheološke i geografske podatke i crtao ruine prošlih civilizacija na koje je nailazio. Svojim beleškama, u kojima je opisao ostatake drevnih kultura, trudio se da spreči njihovo uništavanje. Njegovo najpoznatije i najobimnije delo “Srbija, zemlja i stanovništvo od rimskog doba do 19. veka” poslužilo je kao osnov postavke izložene u Narodnom muzeju.

Već od prvih radova pažnju su privukli Kanicovi izvanredni crteži. Ostavio je iza sebe na stotine crteža i skica. Mnogi od njih su danas i jedina svedočanstva o pojedinim starim građevinama, kao i ljudima koje je sretao na svojim putovanjima po Srbiji. Crteži pojedinih delova starog Beograda, Kragujevca, Niša, Valjeva, utvrđenja Maglić. skice manastira i crkava... samo su manji deo onog što nam je poznato i što je ostalo sačuvano iz Kanicovog pera.

Tokom više od četiri decenije Kanic je dolazio u Srbiju. Posmatrao ju je očima nepristrasnog putnika, bez obzira na to što je bio zaljubljenik ovih nemirnih i lepih krajeva jugosistočne Evrope.

ŽIČA
Pisao je interesantno jer je znao da srpsku kulturu treba približiti nemačkoj čitalačkoj publici, koja o njoj malo zna. Kada bi obilazio manastire svoje čitaoce je obavezno obaveštavao i o njihovoj prošlosti, pa je tako zapisao da je u Žiči “krunisano šest srpskih kraljeva”.

ORDENJE
Ovaj kraljevski ugarski savetnik bio je noslilac i srpskog ordenja - Takovskog i ordena Sv. Save. Njegovi radovi su dragocen izvor iz kojeg je svaka generacija naučnika crpla novu snagu za uvek značajna otkrića. I sam je smatrao da njegova istraživanja treba da podstaknu mlađe snage na nova i uspešna pregnuća.


Žrnov, tvrđava na Avali, crtež F. Kanica
Link: narodnimuzej.rs, drustvosns.org,

Нема коментара:

Постави коментар