16. јануар 2010.

Novčanica sa 436 datuma

Poslednja novčanica Kraljevine Srbije, apoen od 5 dinara sa likom Miloša Obiliša na levoj strani aversa, predstavlja najveći izazov za kolekcionare naših banknota. Zato što postoji 436 raznih datuma te novčanice. Prvi poznati datum na ovoj novčanici je 1.9.1916, a poslednji 10.11.1917. Broj raznih datuma izra unat je na osnovu podatka da je u navedenom vremenskom periodu štampana ova novčanica sa različitim datumom izdanja svakog dana. Broj na levoj strani označava redni broj dana izdanja. Tako broj 1 označava prvi dan izdanja (1.9.1916), br. 2 - drugi dan (2.9.1916), a broj 405, na novčanici čiju sliku ovde objavljujemo, znači da je ta novčanica štampana sa datumon 405. dana izdanja, što odgovara na njoj navedenom datumu - 10. 10. 1917. godine. Poslednji poznati dan izdanja (a u kontinuitetu datuma uključene su i nedelje) označen je brojem 436, što odgovara datumu 10.11.1917. Zato su netačni podaci nekih autora koji navode da je poslednji datum izdanja bio 31.12.1917. godine (Stojanović) ili čak 18. 9. 1918. (Hadži-Pešić).

Novčanica od 5 dinara Kraljevine Srbije prestala je biti zakonsko sredstvo plaćanja 18. jula 1935. godine.

Članak o ovoj novčanici, koji je objavljen u Numizmatičaru br. 18/19 (1996), gosp. Lazar Gerić, izvršio je ispravku podatka u kojem su navedeni, citiramo: "redni brojevi svakog datuma izrade od broja 1 do 487". Naknadnom proverom ustanovljeno je da brojevi 437- 487 ne postoje.

Barac u svom katalogu ispravno navodi poslednji datum izdanja, ali greši kada kaže da je od tih 436 poznato "samo" 318 datuma.

Svaka od ovih 436 novčanica postoji sa 25 raznih slovnih oznaka ispred „rednog broja dana izdanja“. To su 25 prvih slova srpske azbuke bez slova „ć“, što znači da svaki od tih 436 datuma ima po 25 varijanti, zavisno od slovnog prefiksa.

Tabelu sa rednim brojevima datuma izdanja, i njima odogovarajućim datumima na novčanicama, objavili su V. Sokolović i L. Gerić u pomenutom izdanju Numizmatičara, na str. 147-148. Objašnjenje o slovnim oznakama, i numeričkom sistemu zaštite na novčanicama Srbije i Kraljevine Jugoslavije, objavio je M. Đurišić u časopisu "Dinar" br. 4 (1997) na str. 19.
 

Нема коментара:

Постави коментар