Kada se juna 1965. godine ukazao mali, zabiti lokalitet u Đerdapskoj klisuri, niko nije ni slutio čudo. Tek posle dve godine istraživanja tima koji je predvodio akademik Dragoslav Srejović, na obalama Dunava izronila je jedna od najstarijih civilizacija, a Lepenski vir postao najznačajnije arheološko otkriće druge polovine XX veka na Starom kontinentu.
Dragulj naše kulture, ipak, kao da je bio i njeno pastorče. Lokalitet čija se starost procenjuje na 10.000 godina, najcelovitije istraženo i do sada najbolje očuvano preistorijsko selo, sa najstarijom planskom arhitekturom u Evropi, decenijama je tavorio pod trulim gredama i salonitskim krovom. U međuvremenu, napravljeno je čak šest idejnih rešenja za dom kakav po svom značaju zaslužuju „lepenci“. Nijedan se nije primakao realizaciji!
Obraz srpskoj državi, društvu i kulturi spasla je pre tri godine inicijativa opštine Majdanpek da se otpočnu radovi prema projektu čiji su autori arhitekte Marija Jovin i Siniša Temerinski. Novo zdanje koje će čuvati izuzetnu vrednost naše baštine biće svečano otvoreno u subotu.
- Posle četrdesetogodišnjeg boravka pod privremenim pokrivačem, Lepenski vir je spreman da primi posetioce, koji mogu da vide i preistorijsko selo, ali i Dunav i moćnu stenu na suprotnoj obali - s ponosom ističe arhitekta Siniša Temerinski.
- Završena konstrukcija pokriva 4.000 kvadratnih metara nalazišta, ali i pratećih prostora: amfiteatra, postavke pokretnih nalaza i radionica. Posle četrdeset godina nastavljeni su i konzervatorski radovi na nalazištu, kao i uređenje muzejske postavke. Kao deo prezentacije pripremljena je i virtuelna rekonstrukcija neolitskog sela - priča Temerinski.
Zasad je Lepenskom viru koji bi trebalo da postane deo turističke ponude Đerdapa, moguće pristupiti samo sa magistralnog puta. Ali kako kaže naš sagovornik već su gotovi svi projekti za izgradnju pristaništa za turističke brodove i posete turista koji putuju Dunavom - Koridorom 7, koji je sve značajniji u turističkim programima evropskih turoperatera.
REPLIKE
Lepenski vir je pod okriljem beogradskog Narodnog muzeja. Kada je 1971. godine zbog puštanja u rad Hidroelektrane „Đerdap“ podignut nivo Dunava, lokalitet je izmešten 29 metara uz obalu, a svi žrtvenici i skulpture, kao i predmeti iz kuća, iz bezbednosnih razloga preneti su u depoe našeg nacionalnog muzeja, gde se i danas nalaze. Deo stalne postavke Lepenskog vira činiće i replike „lepenaca“, napravljene prema najmodernijoj tehnologiji.
Dragulj naše kulture, ipak, kao da je bio i njeno pastorče. Lokalitet čija se starost procenjuje na 10.000 godina, najcelovitije istraženo i do sada najbolje očuvano preistorijsko selo, sa najstarijom planskom arhitekturom u Evropi, decenijama je tavorio pod trulim gredama i salonitskim krovom. U međuvremenu, napravljeno je čak šest idejnih rešenja za dom kakav po svom značaju zaslužuju „lepenci“. Nijedan se nije primakao realizaciji!
Moćna stena ne levoj obali Dunava i rekostrukcija izgleda naselja
Projekat zaštite i prezentacije Lepenskog vira i uređenja zaštićenog područja, izrađen je u Republičkom zavodu za zaštitu spomenika kulture (u saradnji sa Turističkom organizacijom opštine Majdanpek, uz podršku Sektora za turizam Ministarstva ekonomije i regionalnog razvoja), a pored Marije Jovin i Siniše Temerinskog, u njemu je učestvovalo još 15 projektanata i stručnjaka svih profila. Radovi na rekonstrukciji traju od jeseni 2008. godine i koštali su 342 miliona dinara.- Završena konstrukcija pokriva 4.000 kvadratnih metara nalazišta, ali i pratećih prostora: amfiteatra, postavke pokretnih nalaza i radionica. Posle četrdeset godina nastavljeni su i konzervatorski radovi na nalazištu, kao i uređenje muzejske postavke. Kao deo prezentacije pripremljena je i virtuelna rekonstrukcija neolitskog sela - priča Temerinski.
Zasad je Lepenskom viru koji bi trebalo da postane deo turističke ponude Đerdapa, moguće pristupiti samo sa magistralnog puta. Ali kako kaže naš sagovornik već su gotovi svi projekti za izgradnju pristaništa za turističke brodove i posete turista koji putuju Dunavom - Koridorom 7, koji je sve značajniji u turističkim programima evropskih turoperatera.
REPLIKE
Lepenski vir je pod okriljem beogradskog Narodnog muzeja. Kada je 1971. godine zbog puštanja u rad Hidroelektrane „Đerdap“ podignut nivo Dunava, lokalitet je izmešten 29 metara uz obalu, a svi žrtvenici i skulpture, kao i predmeti iz kuća, iz bezbednosnih razloga preneti su u depoe našeg nacionalnog muzeja, gde se i danas nalaze. Deo stalne postavke Lepenskog vira činiće i replike „lepenaca“, napravljene prema najmodernijoj tehnologiji.
DžINOVSKI OBLUTAK
Sve što je pronađeno u Lepenskom viru izuzetno je značajno za razumevanje celokupne evropske preistorije, smatrao je Dragoslav Srejović.
- Uostalom, tu je otkrivena prva najstarija monumentalna figura sveta uopšte, urađena od džinovskih, dunavskih oblutaka - objašnjavao je istraživač ovog lokaliteta povodom 30 godina od otkrivanja Lepenskog vira. - Izvesno je i da je to bio centar, religijsko svetilište, za elitu toga doba, pre svega sveštenstvo, čijim istraživanjem se dolazi do otkrivanja filozofije te preistorijske zajednice.
Sve što je pronađeno u Lepenskom viru izuzetno je značajno za razumevanje celokupne evropske preistorije, smatrao je Dragoslav Srejović.
- Uostalom, tu je otkrivena prva najstarija monumentalna figura sveta uopšte, urađena od džinovskih, dunavskih oblutaka - objašnjavao je istraživač ovog lokaliteta povodom 30 godina od otkrivanja Lepenskog vira. - Izvesno je i da je to bio centar, religijsko svetilište, za elitu toga doba, pre svega sveštenstvo, čijim istraživanjem se dolazi do otkrivanja filozofije te preistorijske zajednice.
Нема коментара:
Постави коментар