Kolekcionar: Nauka 2015.

Jovan Cvijić (11. X 1865 – 16. I 1927.), srpski naučnik, utemeljivač srpske geografije, osnivač Srpskog geografskog društva, predsednik Srpske kraljevske akademije, profesor i rektor Beogradskog univerziteta, počasni doktor Univerziteta Sorbone i Karlovog univerziteta u Pragu, u svom bogatom naučnom i istraživačkom radu bavio se podjednako geologijom, geomorfologijom, društvenom i fizičkom geografijom, ali i antropologijom, istorijom i etnografijom.

Cvijić je rođen u Loznici, u trgovačkoj porodici. Osnovnu školu i nižu gimnaziju (prva dva razreda) završio je u rodnom gradu, gimnaziju (treći i četvrti razred) u Šapcu, da bi potom postao đak Prve beogradske gimnazije. Pripadao je čuvenoj generaciji maturanata čiji je razredni starešina bio profesor Kosta Vujić. Studije Prirodno-matematičkog odseka Velike škole u Beogradu završio je 1888. godine. Nakon diplomiranja, kratko vreme predavao je geografiju u Drugoj muškoj gimnaziji. Doktorirao je na Univerzitetu u Beču 1893. godine, a njegova doktorska teza učinila ga je poznatim u evropskim naučunim krugovima. Po povratku iz Beča postao je redovni profesor Filozofskog fakulteta Velike škole u Beogradu, a od osnivanja Beogradskog univerziteta, 12. oktobra 1905, Jovan Cvijić bio je jedan od osam prvih redovnih profesora. Osnovao je Geografski zavod Filozofskog fakulteta 1893. godine, prvu takvu ustanovu na Balkanu, i bio jedan od osnivača i predsednik Srpskog geografskog društva u Beogradu. Godine 1912. pokrenuo je časopis „Glasnik Srpskog geografskog društva“ koji još uvek izlazi.

Bio je predsednik tertorijalne sekcije državne delegacije na Mirovnoj konferenciji u Parizu nakon Prvog svetskog rata, 1919. godine, i upravo zahvaljujući njegovom zalaganju novoformirana Kraljevina SHS dobila je tadašnje granice.

Najznačajnija terenska istraživanja obavljao je na početku karijere, a njegov geomorfološki prikaz terena na Balkanskom poluostrvu objavljen u dvotomnoj knjizi „Geomorfologija“ i danas predstavlja nezaobilaznu polaznu osnovu u savremenim geomorfološkim istraživanjima. U dva navrata je bio rektor Beogradskog univerziteta, bio je počasni doktor Sorbone i Karlovog univerziteta u Pragu, redovni član Srpske kraljevske akademije i njen predsednik od 1921. pa sve do svoje smrti.

Umro je 16. januara 1927. godine. Sahranjen je na Novom groblju u Beogradu.

Umetnička obrada marke: Anamari Banjac, akademski slikar.

Aćim Medović, poreklom Poljak (Joachim Medovic), lekar i pisac, doktor medicine, jedan je od prvih srpskih lekara i jedan od osnivača i prvi predsednik Srpskog lekarskog društva.

Rođen 8. maja 1815. u Podvizovu u Galiciji, današnjoj Poljskoj, završio je filozofiju u Lavovu a medicinu u Beču, i kao doktor medicine i hirurgije i magistar akušerstva došao je u Srbiju 1842. godine. Ukazom kneza Aleksandra Karađorđevića postavljen je za fizikusa okruga požarevačkog.

Veoma radan, dinamičan i znatiželjan, dr Medović je u svom radu primenjivao nove metode lečenja stanovništva, istovremeno radeći i na unapređenju zdravstvene kulture stanovništva. Po nalogu ministra unutrašnjih dela prelazi sa porodicom u Beograd, na mesto sekretara sanitetskog odeljenja u Ministarstvu unutrašnjih dela. Učestvuje u organizaciji sanitetske službe i unapređenju obrazovanja u oblasti medicine u Srbiji. Predavao je sudsku medicinu na Velikoj školi, a 1865. godine objavio je prvi medicinski udžbenik za visokoškolsku nastavu u Srbiji, „Sudsku medicinu za pravnike“. Drugi tom ovog udžbenika objavljuje već naredne godine, a 1869. objavio je knjigu „Male hirurške usluge i prva pomoć u povredama tela“.

Bio je jedan od najvećih autoriteta u oblasti medicine u Srbiji. Učestvovao je u organizaciji sanitetske službe i bio jedan od začetnika zdravstvenog zakonodavstva. Jedan od najobrazovanijih ljudi svog vremena, govorio je poljski, slovački, francuski, nemački i latinski jezik. Dopisni član Društva srpske slovesnosti postao je 1847. godine, a za redovnog člana Srpskog učenog društva izabran je 1864. Dužnost sekretara Odseka za nauke prirodoslovne i matematičke obavljao je od 1869. do 1870. godine, a kada je 1872. godine, na inicijativu Vladana Đorđevića osnovano Srpsko lekarsko društvo bio je njegov prvi predsednik. Jedan je od pokretača časopisa „Srpski arhiv za celokupno lekarstvo“. Za počasnog člana Srpske kraljevske akademije izabran je 1892. godine.

Preminuo je u Beogradu, 1893. godine. Sahranjen je na Novom groblju u Beogradu.

Umetnička obrada marke: Anamari Banjac, akademski slikar.