200 godina od Drugog srpskog ustanka

U pitomoj dolini sela Takovo, oivičenoj rečicama Ljeskovicom i Dičinom, ispod „stoletnog“ hrasta, ili kako to ovdašnji vole da kažu grma, Miloš Obrenović je, zajedno sa svojim istomišljenicima pokrenuo jedan, ispostaviće se kasnije, izuzetno složen ali uspešan proces stvaranja samostalne države, podizanjem Drugog srpskog ustanka na Cveti, 23. aprila 1815. godine. Nakon uspešnih bojeva na Ljubiću, Paležu, Požarevcu, Dublju i oslobađanja većeg dela Beogradskog pašaluka, početkom avgusta 1815. Miloš Obrenović započinje pregovore sa turskom Portom, odnosno njenim predstavnicima. Za nepune dve decenije, isključivo diplomatskim sredstvima, takovski ustanici su na prostoru jedne pogranične i u mnogo čemu zaostale provincije, stvorili vazalnu kneževinu u okviru Turskog carstva sa apsolutnom unutrašnjom samoupravom. Takav status, uz teritorijalno proširenje, priznat joj je i potvrđen najvišim pravnim aktima Porte, hatišerifima, i to 1829, 1830. i 1833. godine. Posebnim beratom knez Miloš proglašen je naslednim knezom. To je praktično značilo pravo na podizanje škola, bolnica, crkava, manastira, zatim osnivanje pozorišta, čitališta i pokretanje novina. Zenitom ove borbe može se smatrati proglašenje Sretenjskog ustava 1835. godine, čime je osim podele vlasti na zakonodavnu, izvršnu i sudsku, odnosno garantovanja lične i imovinske slobode svakom pojedincu, Srbija postavila osnove građanske države. Konačno, događaji iz 1815. utemeljili su put ka potpunoj samostalnosti Srbije, koja je potvrđena odlukom Berlinskog kongresa 1878. godine.

Motivi na bloku: Grb Kneževine Srbije; „Takovski ustanak“, Pavle Paja Jovanović, ulje na platnu, iz zbirke Narodnog muzeja u Beogradu; „Takovski krst“ iz manastira Vraćevšnice; Ostatak Takovskog grma; Spomenik „Takovski ustanak“, Petar Ubavkić, 1898/99; Portret Miloša Obrenovića; Spomenik pod Takovskim grmom, 1887; Crkva brvnara u Takovu posvećena Svetom Đorđu, 1795.

Umetnička obrada bloka: Jakša Vlahović, akademski grafičar.

Stručna saradnja: Ana Bolović i Aleksandar Marušić, kustosi Muzeja rudničko-takovskog kraja.

Kataloške informacije

Datum idavanja: 23. april 2015.

Umetnička obrada: Jakša Vlahović

Višebojni ofset: „ZIN” Beograd; z.č. 13 1/4

Blok: 81. (50,00 + 170,00) din (višebojna) 15.000

Tabak: blok (2 marke)

Nacrt: Blok 81. Grb Kneževine Srbije, „Takovski Ustanak”, Pavle Paja Jovanović, ulje na platnu.

Veličina marke u bloku: 42 x 29 mm

Veličina bloka: 114 x 59 mm

Važe neograničeno.