Pećina Rastuša jedino je pećinsko nalazište u severnobosanskoj regiji, a nalazi se 12 kilometara severozapadno od Teslića i Banje Vrućice, na 370 m nadmorske visine. Sastoji se od prostranog kanala i nekoliko manjih sporednih, ukupne dužine 440 m. U speleološkoj literaturi poznata je kao najbolje istražena pećina Republike Srpske, dok je arheološki i paleontološki istražena samo delimično. Istraživanja su na ovoj lokaciji vršena nekoliko puta, a podaci su sadržani u izvještajima iz 1971, 1973, 1974. i 1978. godine. Generalno, pećina Rastuša je razgranata, gotovo potpuno ravna pećina s atraktivnim pećinskim nakitom: salivima, pećinskim hijeroglifima, stalaktitima i bigrenim kadama. Rastuša je stanište dvije vrste slijepih miševa, a dosadašnja arheološka istraživanja (1972. i 1988.) dala su materijalne dokaza o boravku čovjeka u ovoj pećini još za vrijeme paleolita.
Ove godine, po treći put, pećinu Rastušu posjetila je ekipa arheologa sa Univerziteta Kembridž, sa doktorom Prestonom Miriklom na čelu, prenose agencije.
Posle pronalaska kostiju špiljskog medveda koji je imao brlog u pećini, kostiju jelena, zatim špiljskog lava, imamo dokaze da su tu živeli još i dabrovi, losovi... Ono što nismo očekivali je – nosorog. Da li su oni došli u pećinu radi lova na čoveka ili su ga donele naplavine, još ne znamo. Ovo je najznačajniji otkriće, jer je potpuno neočekivano. Predstoje detaljne analize kostiju da bismo utvrdili da li je u pitanju vunasti nosorog, koji je vezan za hladno vreme, ili neki drugi nosorog.
Prvi arheološki radovi počeli su ranih sedamdesetih godina, a ekipu je predvodio akademik Mirko Malez, koji je bio palentolog i geolog. Oni su otvorili sonde na više mesta u pećini. Otkrili su ostatke špiljskog medveda i dva artefakta od kremena, za koje su pretpostavili da pripada kulturi orinjasten. To je kultura vezana za modernog čoveka, za one koji su došli u Evropu 30.000 – 35.000 godina pre nove ere.
Sledeća istraživanja usledila su 1988. godine, a njima je rukovodila arheolog Zilka Kujundžić. Zbog izbijanja rat u BiH, ona nije objavila svoje radove.
Arheolozi su ponovo ušli u Rastušu 2010. godine. Prva kampanja trajala je desetak dana, otvorili smo tri sonde u pećini. Prva je bila dosta duboko i bila je povezana sa starom sondom koju je otvorio Mirko Malez. Našli smo velike količine ostataka špiljskog medveda i kremenske artefakte koji po obradi i tehnologiji mogu pripadati periodu musterijena. Musterijen je svugde vezan za neandertalce. Otvorili smo i jednu sondu blizu ulaza u pećinu. Sve sonde su dale rezultate. sonda kod ulaza dala rezultate koje možemo vezati za lovce koji su ovde bili posle otapanja glečera, tu su tragovi ljudi od 10.000 godina pre nove ere. Zadnji ostaci povezuju se sa poljoprivrednicima koji su došli u Bosnu. Kosti špiljskog medveda su starije od 30.000 godina pre nove ere. Radimo na tome da uhvatimo taj prelaz od neandertalca ka modernim ljudima.
Druga sezona istraživanja bila je 2011. godine. Kopalo se 14 dana i fokusirali smo se na dve sonde, proširili smo ih da bi išli dublje – špiljski lav, los, divlje goveče... Nađeni su i artefakti. Ove godine u sondi kod ulaza pronađen je bogat sloj sa musterijenskim alatima i otpad koji pokazuje kako su pravili artefakte. Pronađeno oko 500 takvih alatki tokom tri sezone rada
Нема коментара:
Постави коментар