5. октобар 2012.

U Bakincima otkrivena bazilika iz IV veka

Da su područje Laktaša, tačnije današnje selo Bakinci i okolina bili naseljeni tek nešto pre Prvog srpskog ustanka opovrgla je grupa arheologa iz ovog mesta. Oni su nedavno našli iskopinu u vidu ostataka ranohrišćanske bazilike još iz vremena cara Justinijana i tako došli do zaključka da su nekada Bakinci bili grad, i to ne običan, nego duhovni centar regije.

Reč je o vizantijskom gradu Kastelum Balkins.

Sve je počelo kad se meštanin ovog sela Milorad Dakić šetao po šumi iznad Bakinaca i usput nalazio intresantne novčiće i predmete, koji su asocirali na rimsko i vizantijsko carstvo. To je prvobitno radio za svoju dušu, a onda je odlučio da animira stručnjake koji bi se pozabavili detaljnijom analizom ostatka i potvrdili njihovo istorijsko poreklo.

Inicijator istraživanja, uz pomoć profesora Milana Đurđevića i arheologa kustosa Bojana Vujanovića bio je dr Nenad Kuzmić.

Bazilika je duga 40, a široka 13 metara. Po dimenzijama to je najveća i najznačajnija bazilika pronađena na prostorima Bosne i Hercegovine.

- Na nalazištu se jasno vide episkopska stolica i sveštenička klupa, pa smo nedvojbeno došli do zaključka da je ovo mesto bilo centar duhovnog života velike regije - rekao je arheolog Milan Đurđević.

On navodi da su varvarska plemena krajem četvrtog veka, nadirući sa istoka, porušila baziliku, koja je obnovljena u periodu od 527. do 565. godine, za vreme cara Justinijana, odnosno u doba Vizantije.

Arheolozi kažu da su ovde stolovali episkopi Andreas i Konstantinus.

- Reč je o trobrodnoj bazilici, koja u svom oltarskom delu ima episkopsku stolicu, što znači da je na ovom mestu bilo sedište episkopije, najverovatnije Panonije Sekunde. Istraživanje smo počeli intenzivno pre mesec i po dana, a planiramo da radimo sve do zime, i nadamo se da ćemo istražiti bar polovinu crkve. U planu nam je i da zidine zaštitimo do zime, a da onda nastavimo na proleće. Tada planiramo i kamp, gde bismo zajedno sa volonterima i ostalim stručnjacima nastavili intenzivnije istraživanje - kaže Bojan Vujanović.

On ističe da su novčići koji su nađeni u okolini najverodostojniji dokaz koji se vezuje za period kad je podignuta.

- Period dizanja bazilike utvrdili smo na osnovu analogije sa crkvama iz tog perioda, na osnovu parapetnih ploča, kamene plastike, natpisa koji se vezuju na pojedine sveštenike, novca koji je veoma pouzdan izvor. Pronašli smo novac od Konstantina pa preko Justinijana.

Najverovatnije je ovo utvrđenje srušeno 597. godine kad je preko Save, današnje Gradiške, a nekadašnjeg Servicijuma, prešao Bajan, avarsko-slovenski vojskovođa, i srušio tvrđavu Baltis, koja je bila najveće tadašnje utvrđenje zapadno od Vrbasa na ovom prostoru.

On tvrdi da je grad Balkins bio ogroman.

- Sam naos bogomolje je dimenzija od 25 do 30 metara puta 13, a to je oko 350 kvadrata, kapaciteta oko 1.000 ljudi, što jasno upućuje na to da se radilo o ogromnom naselju.

Dr Nenad Kuzmić inicirao je prvobitno istraživanje zida koji je podsećao na zidinu crkve.

- Taj zid imao je polukrug na istoku, na osnovu čega sam zaključio da pripada crkvi. Tako je sve počelo. Čuo sam da je jedan deo gradine otkopavan između 30-tih i 40-tih godina prošlog veka i da su ovo mesto nazivali Grad Marije Tereze, iako ovde nije bila. Ona je došla na vlast tek 1742, a poslednji austro-turski rat je bio 1737. godine, kad su izgubili mostobran na Savi. Dakle, verovatno taj podatak upućuje na to da je ovaj deo Lijevča naseljavan tek 1780-1790. godine što, očigledno nije tačno.

Na užem području oko bazilike nalaze se ostale vredne građevine, čije će iskopavanje uslediti na proleće.

RIMSKI LOGOR
Arheolozi tvrde da bazilika i gradina u Bakincima nisu jedno arheološko nalazište i da se u blizini nalazi i nekadašnji rimski vojni logor Ad fines.

Нема коментара:

Постави коментар